بسیاری از مبتلایان به کبد چرب چاق بوده یا اضافه‌وزن دارند اگرچه تعداد کمی نیز ممکن است هیچ نشانه‌ای از چاقی نداشته و در عین داشتن BMI نرمال، به کبد چرب مبتلا باشند. در مطالعه‌ای شیوع کبد چرب در افراد چاق ۲۸ درصد ارزیابی شد، درحالی‌که در بین ۷ درصد افراد لاغر هم وجود داشت. بنابراین بهتراست در بررسی‌ها علاوه بر تمرکز بر افراد چاق، لاغرها هم موردبررسی دقیق قرار گیرند. دراین‌بین نقش ژن‌ها احتمالاً بسیار تعیین‌کننده است. در این مطلب به بررسی کبد چرب در لاغرها می‌پردازیم:

• معیار چاقی در تشخیص کبد چرب

تعریف چاقی معمولاً به BMI محدود می‌شود ولی برای تشخیص کبد چرب، این تعریف، معیار سنجش قابل‌اعتمادی نیست و محل تجمع چربی از اهمیت بیشتری برخوردار است. چربی احشایی نوعی چربی است که اطراف ارگانهای بدن را فراگرفته و با بیماری‌های متابولیک نظیر کبد چرب ارتباط نزدیکی دارد. یک فرد ممکن است با داشتن BMI زیر ۲۵، چربی احشایی قابل‌توجهی در بدنش داشته باشد.

اغلب به این افراد گروه ” چاق متابولیک با وزن مناسب” اطلاق می‌شود. یعنی افرادی که ازنظر متابولیکی چاق هستند ولی ازنظر وزنی در محدوده مناسب قرار دارند. در این افراد بسیاری از بیماری‌های زمینه‌ای نظیر مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک (پرفشاری و افزایش چربی خون و قند خون و..) شایع است.

مطالعات اخیر نشان داد اندازه‌گیری ترکیب بدن که منعکس‌کننده چربی احشایی است نظیر محیط دور کمر، برای تشخیص اولیه بیماری کبد چرب دقیق‌تر از BMI بوده و معیار مناسب‌تری است و بهتر است درمانگران در معاینات اولیه به این بخش چربی بدن توجه ویژه داشته باشند.

• کلام آخر

دراغلب مطالعات صورت گرفته، پارادوکس مشابهی وجود داشت به اینصورت که افراد لاغر مبتلابه کبد چرب، پروفایل بیوشیمیایی و سلولی بهتری در مقایسه با بیماران چاق داشتند (اگرچه نسبت به افراد لاغرسالم پروفایل لیپیدی بالاتری داشتند) ولی علیرغم این موضوع، این افراد بیشتر در معرض خطر شدت آسیب در مراحل پیشرفته بیماری بودند. محققان معتقدند مکانیسم‌های تطابقی در افراد لاغر بهتر و مؤثرتر عمل کرده و در مراحل نهایی، بیماری فرد آشکار می‌شود. ازاین‌رو این بیماران بیماری شدیدتر و حادتری را در مقایسه با افراد چاق تجربه می‌کنند.

همچنان که نتایج چند بررسی نشان داد اگرچه در بیماران لاغر، فیبروز و NASH کمتر مشاهده شد، اما پیشرفت فیبروز در افراد لاغر سریع‌تر از چاق‌ها ارزیابی شد. باید توجه داشت تشخیص به‌موقع بیماری اهمیت خاصی دارد و در صورت عدم درمان به‌موقع کبد چرب، شاهد عوارضی نظیر زخم، سیروز و در موارد حاد، از کار افتادن کبد خواهیم بود.
متأسفانه در اغلب این افراد، بیماری‌های زمینه‌ای نظیر دیابت و فشارخون نیز شایع است، ازاین‌رو پیگیری افراد لاغر مبتلابه کبد چرب از اهمیت بالایی برخوردار است.