• Instagram
  • Twitter
  • Mail
کبدیار
منوبستن منو
  • صفحه اصلی
  • کبد سالم
    • فیزیولوژی و آناتومی کبد
    • وظایف کبد
  • کبد چرب
    • کبد چرب غیرالکلی
    • سندرم متابولیک
    • کبدچرب در کودکان و بزرگسالان
  • پیشگیری و تشخیص
    • پیشگیری
    • تشخیص کبد چرب
    • تست های تشخیصی
    • بیوپسی
  • کنترل و درمان
    • رژیم غذایی مناسب
    • دارو درمانی
    • طب سنتی
  • اخبار و تازه ها
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • جستجو
  • منو منو
  • مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان نقش مهمی در کاهش التهاب دارند



مهری میراحمدیان

کارشناس ارشد تغذیه

نقش آنتی اکسیدانها در کاهش التهاب

نقش ضدالتهابی آنتی اکسیدانها تاثیر مهمی در حفظ سلامتی بدن دارد بطوریکه دانشمندان بطور پیوسته تحقیقات در این زمینه را ادامه می دهند و جالب اینجاست که روز به روز زوایای جدیدتری از نقش مهم آنها در ارتقاء سلامت آشکار می شود. برای بررسی بیشتر در این زمینه لازم است ابتدا  با روند بروز التهاب و استرس اکسیداتیو بیشتر آشنا شویم و در ادامه تاثیر آنتی اکسیدانها را باهم مرور کنیم:

  • التهاب چیست؟

التهاب مجموعه‌ای گسترده از پاسخ فیزیولوژیکی بدن به  ارگانیسم های خارجی ازجمله عوامل بیماری‌زا، ذرات گردوغبار و ویروس‌ها است. التهابات بسته به انواع مختلف و مکانیسم‌های سلولی به التهاب حاد و مزمن تقسیم می‌شوند.

تحقیقات اخیر روشن کرده است که التهاب عامل اصلی گسترش بیماری‌های مختلف مزمن ازجمله دیابت، سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی، اختلالات چشم، آرتریت، چاقی، بیماری‌های خود ایمنی و سندرم روده تحریک‌پذیر است. درواقع تولید رادیکال‌های آزاد از منابع بیولوژیکی و محیطی مختلف، ناشی از عدم تعادل آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی منجر به انواع بیماری‌های التهابی می‌شود.

بدن ما برای محافظت در برابر عوامل بیماری‌زا نیاز به بروز واکنشی دفاعی به نام التهاب دارد. هنگامی‌که بدن ما التهاب داشته باشد، علائم ظاهری نظیر قرمزی، تورم، درد و برافروختگی ظاهر می شود تا فرد متوجه بیماری خود شده و بدنبال درمان باشد.

استرس اکسیداتیو

هنگامی‌که بدن تحت استرس زیاد قرار می‌گیرد، تولید ROS (گونه‌های فعال اکسیژن) که شامل رادیکال‌های هیدروکسیل (OH)، رادیکال‌های آنیون سوپر اکسید (O2) و پراکسید هیدروژن (H2O2) هستند، افزایش می‌یابد.

درحالت عادی، آنتی‌اکسیدان‌ها وظیفه پاکسازی رادیکال‌های آزاد (موارد ذکرشده) را دارند اما اگرآنتی‌اکسیدان‌های موجود در بدن به میزان کافی نباشند، قادر به مقابله با مقادیر زیاد ROS نبوده و این عدم تعادل باعث صدمه به سلول و تولید اثرات سمی و آسیب به‌ تمامی اجزاء و ساختارهای درون‌سلولی، ازجمله پروتئین‌ها، لیپید و DNA  و درنهایت بروز بیماری خواهد شد.

[بیشتر بخوانید]  متابولیسم درشت مغذی ها در کبد

در حقیقت هر زمان سیستم آنتی‌اکسیدانی ما به دلیل افزایش رادیکال‌های آزاد دچار اختلال شود، از آن بنام استرس اکسیداتیو نام برده می‌شود که عملا باعث افزایش فعالیت سیستم ایمنی بدن برای کاهش تأثیر آن‌ها شده که اختلالاتی در وضعیت طبیعی بدن را بدنبال دارد.

آنتی اکسیدانها وظیفه پاکسازی رادیکالهای آزاد را دربدن بعهده دارند.

  • نقش آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن

آنتی‌اکسیدان‌ها از سلول‌ها در برابر آسیب‌هایی که توسط گونه‌های اکسیژن فعال و رادیکال‌های آزاد ایجاد می‌شود، محافظت می‌کنند. سلول‌های ایمنی تا زمانی که بافت ترمیم شود، یا عامل بیماری‌زا حذف شود فعال باقی می‌مانند. هنگامی‌که این امر محقق شود، علائم ضدالتهابی برای متوقف کردن التهاب ارسال می‌شود تا بدن بتواند به حالت عادی خود بازگردد.

رادیکالهای آزاد ناپایدار بوده و باعث آسیب به ساختارهای سلولی می‌شوند. التهاب در بدن می‌تواند منجر به افزایش ROS شده و این ترکیبات به بافتهای مجاور خود آسیب می رسانند. در مقادیر کم، ROS یک مولکول سیگنالینگ برای سلول‌ها است، اما در مقادیر زیاد می‌تواند منجر به پیشرفت بیماری‌های التهابی شود.

آنتی‌اکسیدان‌ها با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد مانع آسیب دیدن سلول‌ها شده و از اکسیداسیون مولکول‌ها جلوگیری می‌کنند. ما یک سیستم آنتی‌اکسیدانی فعال در بدن خودداریم و بهترین راه برای تقویت این سیستم، رعایت الگوی غذایی سالم و مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزی‌ها که غنی از آنتی‌اکسیدان هستند، می‌باشد.

مصرف غذاهای غنی از آنتی اکسیدان باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
  • مکانیسم تأثیر آنتی‌اکسیدان‌ها

آنتی‌اکسیدان‌های رژیم غذایی خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود را عمدتاً از طریق مهار اکسیداسیون کلسترول LDL  و پر اکسیداسیون لیپید سلولی و یا حفظ ذخیره آنتی‌اکسیدانی سلولی و یا تقویت اثرات مفید دیگر نشان می‌دهند. مطالعات اخیر همچنین ارتباط بین افزایش مصرف این عناصر مفید رژیم غذایی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌هایی را نشان می‌دهند که در آن فرایندهای التهابی و استرس اکسیداتیو نقش مهمی دارند.

[بیشتر بخوانید]  آشنایی با عملکرد فیزیولوژیک کبد

از این رو علاوه بر اثرات شناخته‌شده آن‌ها، شواهد جدید نقش ضدالتهابی آنتی‌اکسیدان‌ها را نیز ثابت نموده است. تغییرات در جذب مواد مغذی حاوی آنتی‌اکسیدان باعث پیشرفت التهاب می‌شود. بنابراین افزایش دریافت غذایی آنتی‌اکسیدان‌ها، در حقیقت می‌تواند یک روش ایمن و مؤثر برای جلوگیری از آسیب‌شناسی باشد که در آن‌هم اکسیداسیون و هم التهاب نقش اساسی دارند.

فعالیت‌های ضدالتهابی ترکیبات طبیعی در مطالعات متعددی گزارش‌شده است. یافته‌های حاصل از تحقیقات ضدالتهابی ثابت کرده است که عصاره‌های فعال زیستی و ترکیبات طبیعی آن‌ها با مسدود کردن دو مسیر مهم سیگنالینگ ازجمله NF-κB و پروتئین کینازهای فعال‌شده با میتوژن (MAPK) که نقش اصلی را در تولید انواع مختلف رادیکال آزاد دارند، خواص بیولوژیکی خود را اعمال می‌کنند.

کمبود ترکیبات آنتی‌اکسیدانی در رژیم غذایی روزانه می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های دژنراسیون مانند انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری آلزایمر، بیماری‌های عصبی و بیماری‌های التهابی مختلف گردد. مصرف منابع طبیعی گیاهان در رژیم غذایی روزانه و دریافت ترکیبات آنتی‌اکسیدانی از آن‌ها می‌تواند یک راه‌حل مناسب برای حل مشکلات سلامتی انسان باشد. حتی از این منابع طبیعی آنتی‌اکسیدانی می‌توان به‌عنوان داروی پیشگیری استفاده کرد.

تحقیقات اخیر حاکی از آن است که بین رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان و شیوع بیماری‌های انسانی ارتباط معکوسی وجود دارد.

  • انواع آنتی اکسیدانها

مطالعات بی‌شماری نشان داده‌اند که فلاونوئیدها و محتوای فنلی موجود در میوه ها و سبزیها ونیز فلزاتی مانند مس، روی، منیزیم، منگنز و سلنیوم در سیستم آنتی‌اکسیدانی عملکرد قابل‌توجهی دارند. علاوه بر این، باید از آنتی‌اکسیدان‌های غذایی ازجمله توکوفرول ها، کاروتنوئیدها و اسید آسکوربیک نیز نام برد.

[بیشتر بخوانید]  سندرم متابولیک چیست؟

تاکنون مکمل های آنتی‌اکسیدانی فراوانی برای رفع استرس اکسیداتیو تولیدشده است.بااین‌وجود، عواملی از قبیل عدم در دسترس بودن، هزینه زیاد و عوارض جانبی به‌عنوان اصلی‌ترین چالش در مقابله با استرس اکسیداتیو باقی‌مانده است.

مواد آنتی‌اکسیدانی موجود در ترکیبات طبیعی نقش پیشگیری کننده و محافظ در برابر رادیکال‌های آزاد دارند و بنابراین دریافت آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی از طریق مواد غذایی روزانه، در کاهش بیماری‌های ناشی از استرس اکسیداتیو  بسیار مهم است.

 دو ترکیب بوتیل هیدرو کسی آنیزول (BHA) و هیدروکسی تولوئن بوتیله شده (BHT) به‌طور گسترده به‌عنوان آنتی‌اکسیدان مصنوعی در صنایع غذایی استفاده می‌شوند که البته محققان در مورد احتمال بروز عوارض جانبی و بیماری‌زایی آن‌ها مشکوک هستند.در حالی که آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی در منابع مختلف گیاهی عاری از عوارض جانبی بوده و ارزان‌قیمت هستند.

با توجه به شواهد موجود در مورد اثر محافظتی آنتی‌اکسیدان‌های رژیمی در فرآیندهای التهابی، بررسی تأثیر این مواد مغذی بر جنبه‌های مختلف پاسخ التهابی باید در آینده بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

  • نکته مهم

BHA یک آنتی‌اکسیدان مصنوعی است که جهت جلوگیری از اکسیدشدن یا همان تند شدن مواد غذایی آن را به محصولات غذایی حاوی روغن‌ نظیر چیپس و غذاهای آماده یا حتی خود روغن‌های خوراکی و گیاهی اضافه می‌کنند. کاربرد اولیه BHA به‌عنوان آنتی‌اکسیدان و نگهدارنده در مواد غذایی و بسته‌بندی مواد غذایی است اما این ترکیب در تولید داروهایی نظیر لوواستاتین و سیمواستاتین نیز استفاده می‌شود.

۰ پاسخ

پاسخ دهید

میخواهید به بحث بپیوندید؟
مشارکت رایگان.

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تمامی حقوق مادی و معنوی برای کبدیار محفوظ است و کپی برداری از آن با کسب اجازه مجاز است.
  • Instagram
  • Twitter
  • Mail
بامقاومت به انسولین آشنا شویم متابولیسم کربوهیدرات،پروتئن و چربی در کبد انجام می شود متابولیسم درشت مغذی ها در کبد
رفتن به بالا